in

CNC Tezgahlarda Operasyon Kontrol Paneli

CNC Tezgahlarda İş Güvenliği
CNC Tezgahlarda İş Güvenliği

Bir önceki yazımda CNC Tezgahlarda Bilgisayar Kontrol Paneli konusuna değinmiştim. Bu yazımda ise Fanuc kontrol merkezli CNC tezgahlarda Operasyon Kontrol Paneli nden bahsedeceğim. Önce diğer yazımı okuyup daha sonra bu yazımı okumanızı tavsiye ederim. Operasyon kontrol paneli CNC tezgahımızda yapacağımız işlemlere müdahale ettiğimiz gerçek uygulama panelidir. Bilgisayar kontrol panelinde ise daha çok kontrol merkezimizin yazılımsal yönlerine müdahale ederiz.

EMERGENCY STOP : Acil durdurma butonu. Bu butona basıldığında çalışmakta olan tüm fonksiyonlar durur. Herhangi bir
tehlike anında basılması gerekir. Bu yüzden kontrol ünitesi üzerinde operatörün rahatlıkla ulaşabileceği bir yerde bulunur. Bu butona basıldığında basılı kalır. Buton sağa doğru hafifçe döndürülerek açılır.

POWER ON : Kontrol ünitesini açar.

POWER OFF : Kontrol ünitesini kapatır.

CYCLE START : Otomatik çalışmayı başlatır. Yani yapılan programı çalıştırır.

FEED HOLD : Otomatik çalışma esnasında eksen hareketlerini durdurur. Bu oldukça işe yarayan bir tuştur. Tezgah özellikle kalıp işlerinde uzun süre çalışır. Çalışan kesici takım bu uzun süre içinde körelebilir. Bu tuş sayesinde körelen takım değiştirilebilir. Bu tuşa basıldığında eksen hareketleri durur fakat program beklemede kalır. Manuel olarak iş mili durdurulur ve takım yada uçlar değiştirilir ve iş mili tekrar çalıştırılır. CYCLE START tuşuna tekrar basıldığında program kaldığı yerden çalışmasına devam eder.

SINGLE BLOCK : Programın satır satır çalışmasını sağlar.Bu özellik yazılan programı kontrollü bir şekilde çalıştırmayı sağlar. Çalışan her satır işlevini tamamlayınca tezgah kendiliğinden FEED HOLD konumuna döner. Bir sonraki satır kontrol edilir, bir aksilik yoksa diğer satırın çalışması için tekrar CYCLE START tuşuna basılır. Bu işlem SINGLE BLOCK konumunda çalışırken her satır için tekrarlanır.

OPTIONAL STOP : İsteğe bağlı geçici durdurma. (M01) Bu tuş basılı ise programa yazılan M01 komutu işlev kazanır. Basılı değilse
program içinde M01 yazılı olduğu halde bu komut çalışmaz. 

DRY RUN : Bütün ilerlemeleri Feed Rate hızına düşürür. Bu özellik de, yazılan programı kontrollü bir şekilde çalıştırmayı sağlar. Bu tuşa basılmışsa programa yazılan tüm ilerlemeler, hem F hızındakiler hem de hızlı ilerlemeler devre dışı kalır. Kesici takımın ilerlemesi FEED RATE anahtarı sayesinde mm/dk. Olarak kontrol edilir.

BLOCK DELETE (Block Skip) : Önüne / işareti yazılan satırları çalıştırmaz. Bu çok kullanışlı bir özelliktir. Programdaki bazı satırlar zaman zaman kullanılmayacaksa N satır numarası önüne / işareti konulur ve bu tuşa basıldığında bu satırlar programda yazılı olduğu halde çalışmaz. Bu fonksiyon özellikle delik delme operasyonlarında işimizi çok kolaylaştırır.

COOLANT ON : Soğutma sıvısını manuel olarak açar.

COOLANT OFF : Soğutma sıvısını manuel olarak kapatır.

COOLANT AUTO : Soğutma sıvısının kontrolünü programa yükler.

MACHINE LOCK : Tezgahın tüm eksenlerini kilitler. Bu özellik simülasyon yaparken işimize yarar. Çünkü FANUC sistemlerde
simülasyon yapmak için programın çalıştırılması gerekir. Bunun için bu tuş ile tüm eksenler kilitlenir ve CYCLE START ile program çalıştırılır. Ekranda program çalışırken takım hareketleri gösterilir fakat eksenler hareket etmez.

Z AXIS LOCK : Sadece Z eksenini kilitler. Bu özellik sayesinde sadece Z eksen hareketlerini devre dışı bırakırız. Programdaki X ve Y eksenlerinin hareketleri çalışır.

SPINDLE CW : İş milini saatin dönüş yönünde çalıştırır.

SPINDLE CCW : İş milini saatin dönüş yönünün tersine çalıştırır.

SPINDLE STOP : İş milini durdurur.

JOG FEED RATE : Manuel yavaş eksen hareketlerinin hız kontrol anahtarı.

RAPID RATE : Manuel hızlı eksen hareketlerinin hız kontrol anahtarı.

SPINDLE RATE : İş mili devrini kontrol etme anahtarı.

MAGAZIN CW : Takım magazinini saat yönünde manuel olarak döndürür.

MAGAZIN CCW : Takım magazinini saatin tersi yönünde manuel olarak döndürür.

AIR BLOW : Havayı manuel olarak açar ve kapatır.

PROGRAM PROTECT : Program yazma kilidi. “ON” konumunda iken tezgaha bilgi girilemez. Yani program yazılamaz veya
değişiklik yapılamaz. Bu sayede yetkisiz kişilerin tezgahı kullanması engellenmiş olur.

RPM : O andaki iş mili dönüş devrini gösterir.

LOAD : O andaki iş miline gelen zorlanmaları gösterir. Bu gösterge sayesinde takımın rahat kesme yapıp yapamadığını gözlemleyebiliriz. Load göstergesi yeşil renkli yada 100’e kadar olan bölgede ise çakının kesişi rahat, sarı bölgede ya da 150’ye kadar olan bölgede ise çakı zorlanmaya başlamış demektir ve dikkatli olunması gerekir. Bu gösterge kırmızı bölgede ya da 150’nin üzerinde ise artık çakı kesemiyor ve her an kırılabilir demektir.

MODE SELECTOR : Tezgahın çalışma konumunu belirler. Bu konumlar :

a) EDIT : Yeni bir program yazma veya mevcut bir programda değişiklik yapma konumu.
b) AUTO, MEM : Otomatik çalışma konumu. Bu konumda yazılmış program çalıştırılır.
c) TAPE : Kişisel bilgisayar ile haberleşme konumu. Bu konumda RS-232 denilen kablo bağlantısı ile CNC tezgahı PC ‘ ye bağlanır. Böylece CNC den bilgisayara veya bilgisayardan CNC ye program veya bilgi transferi sağlanır. Ya da on-line olarak uzun programlar çalıştırılabilir.
d) MDI (Manuel Data Input) : Bazı veri veya komutların manuel olarak girilebileceği konum. Bu konumda girilen bilgiler hafızada kayıtlı kalmaz.
e) HANDLE : El çarkı ile eksenleri hareket ettirme konumu. Bu konumda herhangi bir eksen 0.001, 0.01 veya 0.1mm. hassasiyette hareket ettirilebilir.
f) JOG : Eksenleri X,Y,Z butonlarına basarak kesme hızında hareket ettirme konumu.
g) RAPID : Eksenleri X,Y,Z butonlarına basarak hızlı hareketlerle hareket ettirme konumu.
h) ZRN, ZERO RETURN, HOME : Eksenleri manuel olarak makine referans noktasına gönderme konumu.

NOT: Her iki yazımızda da CNC tezgahlarda operasyon kontrol panellerini görsel olarak yazımıza eklemedik. Bunun sebebi görsellerdekine benzer düğmelerin ezbere uygulamaya geçilerek CNC tezgah üzerinde yanlış bir uygulamaya yapılarak iş güvenliğini tehlikeye düşürecek olaylara meydan vermemektir.

Written by Cihan Koç

1982 doğumlu ve Çankırılıyım. 2009 Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği bölümü mezunu olmakla birlikte, tam zamanlı bir iş yerinde çalışmaktayım. Aynı zamanda yarı zamanlı olarak çizim, tasarım, CAD, CAM, tersine mühendislik alanlarında eğitim, danışmanlık hizmetleri vermekteyim. Talepleriniz olursa iletişim kısmından bana ulaşabilirsiniz.

10 Comments

Leave a Reply
  1. mikro işlemci kontrollü SD ve USB Hafıza kontrollü CNC’ye Program gönderme cihazı
    bu malzeme nedir kimler satıyor

  2. merhabalar , ben uçak mühendisliği 3. sınıf öğrencisiyim. solidworks dersinde hocamız proje olarak cnc çizimi verdi. lakin hiçbir yerde tam olarak parçaları ve cnc tezgahını bulamadık.
    yardımcı olursanız sevinirim.
    iyi günler

    • Merhabalar Mustafa bey,

      CNC çizimi demeniz malesef çok eksik olmuş. Bilgisayar kontrollü olan tüm makinalar CNC olarak adlandırılmaktadır. CNC Torna mı, CNC Dik İşleme Merkezi mi, CNC Lazer Kesim mi vb. ? Her neyse. Ayrıca ticari olarak kullanılabilecek olması sebebiyle hiç kimse tam detaylı olarak ürününün katı modelini paylaşmaz. Bununla birlikte aşağıda bulunan bağlantıyı web tarayıcınızın adres satırına kopyalayıp yapıştırarak ulaşacağınız web adresinde işinizi görebilecek katı modelleri bulabileceğinizi tahmin ediyorum. Bu katı modellerin tamamı ücretsiz olup indirebilmek için ilgili web sitesine üye olmanız gerekmektedir.

      grabcad.com/library?page=1&per_page=100&time=all_time&sort=recent&query=cnc%20

      Saygılarımla.

  3. Paylaşımlar için teşekkürler cihan bey. Ben bir mobilya firmasında birkaç ay evvel işe başladım. Cnc router hakkında internette pek bilgiye rastlayamadım. Rastladıklarımda cnc routerin kullanim yerleri tarihçesi avantajları gibi pratikte hiçbir yararı olmayacak bilgiler. Benim arzu ettiğim bu makinenin elektronik, mekanik aksamları hakkında bilgi sahibi olmak ve oluşabilecek arızalara anında müdahale edebilmek. Fayda sağlayabileceğini düşündüğünüz doküman, website vb. bilgi kaynaklarını paylaşabilirsiniz minnettar olurum. Ayrıca size ulaşabileceğim bir mail adresinden de bilginize başvurmak isterim. Hayırlı çalışmalar.

    • Merhaba Fatih bey,

      cihan@catiaturk.com adresinden bana ulaşabilirsiniz. Bununla birlikte bahsettiğiniz bilgileri CNC Router üretici firmalar müşterilerine makinayla birlikte sağlamaktadırlar. Çalıştığınız şirkette bu bilgilerin bulunduğunu tahmin ediyorum.

      Saygılarımla.

  4. Cihan bey iyi günler sizden ricam CNC tornada bana back start ve for tuşlarının anlamlarını söylemeniz simdiden teşekkürler

  5. İyi günler cihan bey fanuc ve heidenhein CNC kontrol sistemleri arasındaki farklar nelerdir ve birbirine göre avantajları nelerdir yardımcı olursanız sevinirim

    • İyi günler mustafa bey,

      Çok yoğun bir çalışma döneminden yeni çıktım ve bu yoğunluk sırasında size cevap yazma fırsatı bulamadım, kusura bakmayınız. Sorunuzu aslında cevaplayamayacağım çünkü;

      Genel olarak, CNC Kontrolcülerini karşılaştıramazsınız, çünkü CNC tezgahlarının özellikle hepsi iyi marka olduğunda ve doğru şekilde kurulduğunda, makine kontrolcüleri hakkında endişelenecek bir durum olmaz. Ancak illa ki karşılaştırmanız gerekiyorsa önce şu soruları cevaplamalısınız;

      1. Makine ebatları nedir ?
      2. İşleme sırasında ölçeklemeden yararlanacak mısınız?
      3. Eksen sayısı nedir?
      4. Veri aktarımı nasıl olacak? DNC ile bilgisayardan, hafıza kartından mı yoksa tezgah hafızasından mı?
      5. Makine Cad CAM ile çalışacak mı çalışmayacak mı?
      6. Makinede çalışacak operatörler hangi kontrolcüleri biliyorlar? Yoksa yeni bir eğitime mi gidecekler?
      7. İşleme hassasiyeti ne olacak?
      8. Makinanın çalışma şartları ne olacak (zemin izole mi, soğutma sıvısı kaliteli mi, ortamda iklimlendirme kontrolü var mı vb.) ?
      9. Bütçe nedir ve amortisman hesabında kontrolcü göz önünde bulundurulduğunda giderlere nasıl etki ediyor?

      Bu soruların cevabını bilmeden vereceğim cevap hem çok uzun olacaktır ve hem de benim çok vaktimi alacaktır. Ayrıca çok detaylı bir cevap vermemin gereksiz olacağı düşüncesindeyim. Ama özet bir cevap vermek gerekirse ISO 2768 (m) hassasiyetinde 1 metreden küçük parçalarda 3 eksen CNC işçiliğinde 2,5 – 3 kat para vererek Heidenhein kullanmak para israfından başka bir şey değildir.

      İyi çalışmalar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

CNC Torna tezgahı

CNC Kontrol Sistemi

CNC Tezgahlarda Sabit Eksenler İçin Sağ El Kuralı

CNC Tezgahlarda Koordinat Sistemleri