CNC Kontrol Sistemi

CNC Kontrol Sistemi, CNC tezgahların çalışmasını ve hareket kontrollerini sağlayan bölümü yani tezgahın bilgisayarıdır. CNC tezgahlarda kullanılan bir çok marka ve özellikte kontrol sistemi bulunmaktadır. En çok rastlanabilen kontrol sistemlerine örnek olarak FANUC, SIEMENS, MITSUBISHI, HEIDENHAIN, YASNAC, CTEK ve Mazak MAZATROL’u verebiliriz.

Bunlar içerisinde FANUC kontrol ünitesi mevcut tezgahlar içerisinde en çok kullanılan kontrol ünitelerindendir. Kalitesinin yanı sıra kullanan operatör yaygınlığıve ucuzluğu ile her geçen gün daha fazla tercih edilmektedir. Ben de yazımda piyasada bu kadar çok yaygın olan FANUC kontrol ünitesinin özelliklerinden bahsedeceğim. Tabi ki Fanuc kontrol sisteminde de modelden modele farklılıklar olsa da tüm sistemlerde ortak olarak bulunan özelliklere değineceğim.

CNC kontrol sistemlerini 2 ana bölümde inceleyebiliriz. Bunlar :

a) BİLGİSAYAR PANELİ : Program yazmak ve düzeltmeler yapmak gibi bilgi girişlerinin yapılabildiği bölümdür.
b) OPERASYON PANELİ : Genellikle tezgahın mekanik hareketlerinin yapılabildiği bölümdür. (Eksen hareketleri, soğutma suyu kontrolü, iş mili döndürme ve durdurma gibi) Bu  bölümlerden operasyon panelindeki tüm fonksiyonlar hemen hemen her CNC tezgahta aynıdır. Yani tezgahın marka, model ve cinsine göre pek değişmez. Fakat bilgisayar panelindeki fonksiyonlar kontrol sisteminin marka ve modeline göre değişiklik gösterir. Yazımda bilgisayar paneli olarak FANUC anlatılmıştır.

BİLGİSAYAR PANELİ

RESET : Hafıza tazeleme ve işlem iptal tuşu.Bu tuşa basıldığında çalışmakta olan her hangi bir fonksiyon iptal olur. Veya bilgisayarın hafızasını tazeler. Örneğin tezgahın kızak yağı bittiğinde tezgah uyarı alarmı verir. Eksik yağ tamamlandığı halde uyarı gitmez veya tezgah çalışmaz. RESET tuşuna basılır, hafıza tazelenir, yağ olduğu anlaşılır, uyarı kalkar ve tezgah çalışır.

CURSOR : İmleç hareket tuşları. Ekrandaki bir karakter genişliğindeki yanıp sönen küçük çizgi İMLEÇ tir. İmleç sayesinde ekranın neresinde olduğumuzu anlarız. CURSOR tuşları imleçi birer karakter sağa, sola ve aşağı, yukarı hareket ettirir.

PAGE : Ekrandaki bilgileri sayfa sayfa hareket tuşları. Ekranda görüntülenen bilgiler fazla olduğunda bu bilgileri sayfa sayfa ileri ve geri hareket ettirir.

POS (Position) : Durum gösterme ekranı. Bu tuş bilgilendirme ekranını açar. O anki eksen hareketlerini, hangi takımın çalıştığını, devir ve ilerlemeyi, çalışan program numarasını ve buna benzer bilgileri kullanıcıya gösterir.

PRGRM (Program) : Program ekranı. Bu tuş program görüntüleme ekranını açar. Program yazarken ya da mevcut bir programda değişiklik yaparken kullanılır.

MENU / OFFSET : Ofset sayfası ekranı. Bu tuş ofset sayfası ekranını açar. Bu sayfada kesici takımlar ve iş parçası tanımlanır.

DGNOS PARAM (Diagnos Param) : Parametre ekranı. Bu tuş parametre ekranını açar. CNC tezgahların çalışan tüm fonksiyonları parametreler ile ayarlanır. O yüzden tezgahın parametre yapısını bilmeyenler bu bölüme kesinlikle müdahale etmemelidir. Zaten parametre bölümü tezgahlarda şifre ile korunmuştur. Ancak şifreyi bilenler bu bölümde değişiklik yapabilir.

OPR ALARM (Operation Alarm) : Alarm ve uyarı ekranı. Bu tuş alarm ve uyarıları gösteren ekranı açar. CNC tezgahlar, çalışmasına engel bir durum oluştuğunda bunu bir alarm olarak kullanıcıya bildirir. Uyarılar genellikle bir alarm kodu ve kısa açıklaması şeklinde oluşur. CNC tezgahla birlikte verilen kitaplarında alarmın daha geniş açıklaması ve nasıl giderileceği belirtilmiştir. Kitaba bakılarak olumsuzluğun giderilmesine çalışılır.

AUX GRAPH (Auxiliary Graphic) : Simülasyon ekranı. Bu tuş simülasyon ekranını açar. Simülasyon yapılan programın çalıştırılmadan önce ön izlemesini yapmak ve programı kontrol etmektir. FANUC kontrol sistemlerinde bu fazla işe yaramaz. Çünkü takım yolu simülasyonudur. Yani programdaki hareketler çizgisel olarak ekranda gösterilir. F hızındaki kesme ilerlemeleri sürekli çizgi ile, hızlı ilerlemeler ise kesik çizgi ile gösterilir. Program biraz uzunsa simülasyondaki çizgiler birbirine karışır ve bir şey anlaşılmaz.

ALTER : Program içinde altında imleç bulunan değeri, ekranın altındaki komut satırına yazılan yeni değerle değiştirir.

INSRT (Insert) : Ekranın altındaki komut satırına yazılan bilgiyi onaylar ve programın içine atar.

DELET (Delete) : Program içinde altında imleç bulunan değeri siler.

EOB (End Of Block) : Satır sonunu ifade eden noktalı virgül işaretini yazar.

CAN (Cancel) : Ekranın altındaki Komut satırına yazılan değeri geriye doğru karakter karakter siler.

INPUT : Manuel bilgi girişini onaylar. Bazen CNC tezgahına programsal olmayan işlemler ve komutlar verilir. Bu komut ve bilgileri onaylar.

OUTPT START (Output Start) : Manuel bilgi çıkışını onaylar. INPUT ile girilen bilgiler bir hareket ve eyleme dönüşecekse bu işlemi gerçekleştirir. Örneğin iş milini çalıştırmak için devir ile birlikte M03 komutu yazılır. Bu komut INPUT tuşuna basılarak onaylanır. Fakat iş milinin dönmesi için OUTPT START tuşuna basmak gerekir.

CNC Kontrol Sistemi bu yazıda anlatıldı. Operasyon panelini ise sonraki yazımda anlatacağım. Sonraki yazımızda görüşmek üzere…